LATENTNA KRIZA KAPITALIZMA “Društvo blagostanja” ili “Ekonomski neoliberalizam”

Funkcija tržišta ima dvije strane medalje od kojih je jedna više, a druga manje pozitivna. Ona više pozitivna strana medalje odnosi se na činjenicu da tržište nagrađuje one dobre i uspješne, a kažnjava one manje dobre i manje uspješne. Samo usput valja i ovom prilikom spomenuti da su ovi kriteriji uspješnosti temeljeni na funkciji cilja kapitalističkog načina proizvodnje, a to je maksimiziranje profita. Ovako izražena funkcija cilja je u praktičnoj provedbi pokazala i velike prednosti i velike nedostatke. Velike prednosti su došle do izražaja u snažnoj tržišnoj konkurenciji koja je u kontinuitetu vršila pritisak na otkrivanje novih znanja i novih tehnologija, što je sve i samo po sebi stvaralo pretpostavke za bržu i uspješniju tehnološku determiniranost koja bi po definiciji morala krčiti put ka postupnom oslobođenju rada i samim time k ostvarivanju društva blagos tanja u svjetskim razmjerima. Ona manje pozitivna i manje dobro došla strana medalje odnosi se na činjenicu da su tržište i demokracija neutralni u odnosu na socijalnu politiku i ostvarivanje načela socijalne pravde. A to znači da u jednom društvu mogu paralelno funkcionirati i demokracija i tržište i ogromne razlike u standardu različitih grupa stanovništva. Iskustvo naše novije ekonomske povijesti nedvojbeno pokazuje svu drastičnost tih razlika koje se kreću od društva blagostanja, sa najpoznatijim tzv. Skandinavskim modelom, pa preko divljeg kapitalizma sve do tzv. “Južno-američkog sindroma”, odnosno do društva s najvećim i najmanje kontroliranim socijalnim razlikama